Kişioğlunun maneviyatı ve kişiliğinin dışa yansıması, o'nun madde ile olan ilişkisindeki orantılığı da belirler!

Bu cümleden; Ebu-Zer'in kişisel devrimci eylemlerine daha bir ivme kazandırmasına sebep olan olayların geliştiği yer ve zamandan bazı anekdotlar aktaralım. Ki; Ebu-Zer gibi bir devrimcinin içinde bulunduğu dönemi kısmi de olsa anımsayıp, anlamaya çalışalım.

Kufe:

Halife Osman'ın Kufe valisi olarak atadığı Velid'in aldığı alkolün etkisi ile Kufe Mescidi'nin minberine ...sı ve Cum'a namazını, çarşamba günü kıldırması!

Halife Osman tarafından Kufe valisi olarak atanan Velid'in; ''Ümeyyeoğulları'nın, Ali'ye olan kini savaşlarda babalarının öldürüldüğü içindir.'' sözünü çekinmeden söylemesi.

Ümeyyeoğulları'nın ileri gelenleri, Velid' in İslam dışı eylemlerinden ötürü halkta oluşan endişelerin yol açabileceği tehlikelere karşı Velid'e, nasihat mahiyetinde bazı hatırlatmalar da bulunduktan sonra. Velid'in; ''Ben sizin gizlice yaptıklarınızı açıkça yaptım sadece'' şeklindeki cevabında istem dışı da olsa bazı gerçeklerin dile gelmesi.

Şam:

Şam valisi olarak atanan Muaviye bin Ebu-Sufyan'ın; İslam kuvvetleri tarafından elde edilen Fey ve ganimetleri, kendi şahsi çıkarları için kullanmasından dolayı Şam'da sürgünde olan Ebu-Zer tarafından kınanarak halkı Muaviye'ye karşı kışkırtması ile Muaviye'nin, Fey ve ganimetlerdeki tasarruf haklılığını ispatlamak için Ebu-Zer'e; ''Biz Allah'ın kulları değil miyiz?'' sözüne karşılık Ebu Zer'in; ''Tabi ki Allah'ın kulusun ama Allah'ını unutan bir kulsun. Kadehlerin artmış ve yemeklerin fazlalaşmış, mutfağında kaç çeşit yemek pişiyor söyler misin Muaviye?'' diye karşılık vermesi.

Medine:

Ümm-ül Mü'minin Aişe; Kufe valisi Velid'in fasıklığından ötürü ''Henüz çarıkları bile eskimemiş olan peygamberinizi nasılda çabucak unutuverdiniz?'' Diyerek peygamber mescidinde Medinelileri Halife Osman'ın mevcut iktidarına karşı kışkırtması.

Ebu-Sufyan'ın; Uhud Mezarlığında söylediği ''Be kalk Hamza! Kaldır şu başını mezarından, Bedirdekilerin düştüğü şu durumu kalk ta gör. Artık çok az insanın sadece dilinde Muhammed\'in adı kalacak! Muhammed'in gücü artık Ümeyyeoğulları'nın eline geçti. Şam valisi benim oğlumdur, Hind'in oğlu Muaviye. Ciğerin Hamza! Ciğerin Hamza! Biliyor musun amcaoğullarının artık hiçbirinin itibarının kalmadığını? ''Halife adına! Ebu-Zer'in Rebeze çölüne sürgün edilmesini isteyen Ebu-Sufyan'ın verdiği kararın haberini alan Ebu-Zer, Ali'nin yanına giderek söylediği; ''Ya Ali! benim Ebu-Zer, senin ve benim hayatımı bu cahil insanlar nasıl da mahvettiler. Beni tekrar şehirden sürgün ediyorlar'' demesi.

Ve...

Peygamberden sonra tahrip edilen ümmet ile kısmen zedelenen toplumsal mü'minlik kimliğinin yeniden teşekkül ve ihyası için çaba sarf eden. Eylemleri ve ilginç çıkışları ile imanının parametresi olarak günün hükümetini meşru görmeyen. “Evinde ekmek olmadığı halde kınından sıyrılmış kılıcıyla başkaldırmayan adama şaşarım” diyen. Devrimci ruhunu aradan geçen 14 yüzyıla rağmen aynı coşkunlukla bağrında taşıyan. Ancak girişimleri İslam toplumuna zarar veren, ümmet arasına tefrika koyan, meşru hükümete asi olan, Adaleti kendi reyince yorumlayan ''Yoksuluk kapıdan girince iman pencereden çıkar'' diye hadis üreten ve kendisinin sahabeden olduğunu kabul eden, Peygamberin ümmetine saldırganlık cür’etinde bulunan ve Araptan kabul edilmeyen bir yabancı olarak Ebu-Zer!
Halifenin veziri konumundaki Mervan'ın olduğu bir dönem ve tüm çabalara rağmen Ebu-Zer'i Rebeze çölüne sürgün kararını veren halifenin fetvasının geçerliliğini Ebu-Zer'e refakatlik yaparak iptal eden Ali'nin ortaya koyduğu tavır ile Ebu-Zer'in kişiliğinin ve eyleminin haklılığını çağlar ötesinde sergilemek gizemini beraberinde taşıyamamış olmak. Ne hazin!

 
Tarih ve tarihteki mümtaz kişilerin, kişilik ve felsefelerindeki manipülelik, genellikle sözsel övgülere gark edilerek üstlenilen asıl misyonun imhası sinsiliğini mi gütmelidir?
Bu tür manipülasyonlar bilmeyerek yada belli bir hedef gözetilmeyerek yapılmış da olsa, tarihin ve bu çalışmanın ana ekseni olan şahsiyet hakkında yeterli bilgiye sahip olunmadan ötürü olabileceği hüsn-ü zannını kabul mu etmeli?

 
Kimi zamanda bu tür çalışmalarla perde arkasında gizli hedeflere ulaşılmak için şahsiyetler denek olarak kullanılmak mı isteniyor?

 
Her halükarda öyle ya da böyle, bu tür çalışmaların nihai sonucu tarihteki mümtaz şahsiyetlerin üstlendiği misyonunun muğlaklaşmasına ve toplumun elde etmek istediği gerçek mesaja ulaşamama ile bunun tabii sonucu olarak, toplumun kendi zamanını yakalayamama ve bir nevi sermaye kaybına yol açacağı bilinen değil midir?

 
Ebu-Zer'in yapmak istediğini İmam Ali'nin buyurduğu ''İnsanların aklının alacağı kadar konuş'' sözü içinde tahlil edilirse, günümüz insanı Ebu-Zer'in söz ve eylemlerinden kendi akılları oranında faydalanacaktır. Bu demek değil ki, Ebu-Zerin eylemlerini kendi akıllarının sınırı ile sınırlandırma salahiyetine sahiptir!

 
Ebu-Zer hakkında ki çalışmasında ''Fakirleri, zenginler aleyhine kışkırttığını ileri sürerek Muaviye, onu Halife Osman b. Affan'a şikayet etmişti, Hz. Osman da Ebu-Zer'i Medine'ye çağırdı ve bir müddet sonra Rebeze'ye gitmesini tavsiye etti, Ebu-Zer de İmam'a itaati gerekli sayarak Rebeze'ye gitti, vefatına kadar burada yaşadı.'' tespiti ile düşüncesini topluma empoze etmek isteyen akademik ünvanlılara hatırlatılması gerekli olan bir hatırlatma olmamalı mı?

Tarihin bize ulaştırmak istediği olayların bütününe ulaşamamak elbette eksiklik değildir. Ancak islam tarihinde mümtaz bir kişilik olarak hak ettiği konumu kazanan Ebu-Zer hakkında söyleyecek sözü olanların bu kişilikten habersiz kalması, ya tarihten gerekli olan hisseyi alamamak. Ya da tarihi kendi isteği doğrultusunda yorumlaması olarak anlaşılmaz mı?

Frankfurt 14.09.2008