Tanıma ve anlama meselesi, bilme meselesinden ayrı bir şeydir. Tanıma ve bilme arasındaki ayrımı bilmeyen biri, ne bir şeyi tanıyabilir, ne de bir şeyi bilebilir, isterse tanınmış bir bilgin, büyük bir allame olsun. Bir kitap ya da bir ekol ile ilgili olarak pek çok şey bilen, ama ne o kişiyi, ne o ekolü, ne de o eseri tanıyan bir sürü insan vardır. İslam âlimlerinden kimileri, İslam’ı tanımaktadırlar. Kimileri ise İslam âlimidirler ama İslam’ı tanımıyor olabilirler. Bunun tersine kimileriyse İslam’ı tanımakla birlikte İslam âlimleri arasında yer almazlar.
İslam, ne kültür, ne de ilimdir, İslam bir inanç ekolüdür. İslambilim de tahsil edilmesi gereken bir kültür ve bilimler dizgesi değildir. Elbette İslam ilimleri ve İslam kültürü, oldukça değerli ve zengin olup İslam uygarlığının övünç kaynağıdır. Ama İslambilim, İslam ideolojisi anlamındadır, İslam ilimleri anlamında değil.
İÇİNDEKİLER
06 Ali Şeriati
07 Yayıncının Notu
10 Farsça Yayıncının Notu
BİRİNCİ ve İKİNCİ DERSLER
27 İtikadî Altyapı ve Üstyapı
28 Dünyagörüşü
30 İslambilim ya da Hümanizm
32 Toplumbilim
38 Tarih Felsefesi
40 İdeoloji
41 Medine-i Fazıla (Ütopya)
43 İdeal İnsan
46 Dünyagörüşü-Tevhit
52 İnsanbilim=Adem’in Yaratılışı
Çelişki: “Allah-İblis”, “Ruh-Balçık”
61 Tarih Felsefesi, “Hâbil-Kâbil”
73 Toplumbilim
79 İdeoloji=İslam
81 İdeal Toplum=Ümmet
82 İdeal İnsan=Allah’ın Halifesi
87 Okuyucuya
ÜÇÜNCÜ DERS
93 Tevhidî Dünyagörüşü
93 Mukaddimetun bî Rabtatun
102 Tevhit Bilgisine Giriş İçin Birkaç Kaynak
109 Çok Tanrıya İnanılabilir Ama Bunların Tezat ve Çelişkisine Hayır mı?
111 Tevhidî Dünyagörüşünde “Çokluk” ve “Birlik”
113 “Doğru Anlama” Adında Tek Bir Güç
115 Maaş ve Mead Birliği
117 Kur’an’da Sünnet ve Ayet
118 Kur’an’ın Diliyle Tevhide Dayalı Dünyagörüşü
120 Ayet Nedir?
121 Fenomenler=Tezahür=Görüngüler
DÖRDÜNCÜ DERS
125 Birinci Aşama
125 İkinci Aşama
125 Toplumsal Altyapı (Structure Sociale)
128 Köleliğe Dayalı Üretim Altyapısı
129 Feodalite Döneminde Üretim Altyapısı
129 Burjuvazi Döneminde Üretim Altyapısı
140 Şirk Toplumbilimi
BEŞİNCİ DERS
145 Dersin Genel Planı
147 Tarihsel Tevhit
150 Tarihin Anlamı
158 Tarih Felsefesi Olarak Varoluşçuluk
158 “Tarih Felsefesi”, Bir Doğu Ekolü
160 Hümanizm
160 Skolastik
162 Hümanist Öğretiler
164 Toplumbilim
164 İdeoloji Olarak İslam
166 Karşılaştırmalı ya da Ölçmeli İslam
169 İmamet
170 Hedefimiz
175 Fezayı Neler Oluşturur?
ALTINCI DERS
179 Kalkalım ve Bir Adım Öne Yürüyelim
179 “Düşünmek” de Sabit Bir Yön
180 Umutsuzluktaki Umut
182 Niçin Varım?
183 Geçiş Döneminde Fırsat Kaygısı
184 Umutsuzluk Karanığında Bir Işık
189 Aydının Yükümlülüğü
193 “İslam Tarihi”, İlk İslam’ın Bilinçlendirici ve Uyandırıcı
Kaynağına Bir Tünel
195 Selefiye
197 Seyyid Cemal ve Abduh’un Yaptığı
202 Ne Yapmalı
YEDİNCİ DERS
207 Tevhit: Bir Tarih Felsefesi
207 Tarih Felsefesinde Tevhit
208 Dinî Görüşün Başlangıcı Şirk mi Yoksa Tevhit mi?
208 Dini Görüşün Başlangıcı Şirk midir?
210 Dinî Görüşün Başlangıcı Tevhit midir?
216 Tanrıların Yaratıcısı Kron!
218 Şirkin Güzergâhı Girit
218 Tanrılar Hücumunun Başlangıcı “Zeus”
219 Tarihin Başlangıcı “Tevhit”
220 Bedevî Tevhit: “Totemcilik”
221 Hayrın ve Şerrin Tevili “İkicilik”
221 Teslis
222 Yaratıcı Değil, Rab
SEKİZİNCİ DERS
233 Ahlâk Felsefesi
233 Tevhidin Dünyagörüşü Doğrultusunda İnsanbilim Felsefesi ya da Ahlâk Felsefesi
233 Genel Anlayışta Ahlâk
234 Bilimsel Ahlâk
235 Gerçek ve Doğru Tanımıyla Ahlâk
236 İdeal İnsan ve Günümüz İnsanı
233 Dünya ve Ahiret
237 Kur’an’da Ekmeğin Yüceltilişi
241 Hayır ve Şer
241 Ahlâkın Üç Temeli
242 İsâr
242 Alışveriş Çeşitleri
245 Ebram Mantığı
250 Hayır ve Şer İlkesi
251 Emredici ve Alıkoyucu
251 Günümüz İnsanının Bunalımı, Ahlâk Bunalımı
252 Felsefede Materyalist, Ahlâkta İdealist
257 Alinasyon
260 Aline Edenler
290 Cehalet, Çıkar ve Korku: Beşerî Sapmanın Temel Etkenleri
DOKUZUNCU DERS
297 Hac: Tevhidin ve İslam’ın Somut Tezahürü
300 İslam’ın Altyapısı Anlamında Tevhit
300 İslam’ın Tevhit Temeli Üzerindeki Üstyapısı
302 Ben-Biz
306 “Ben” Nedir?
308 “Sakınmak” Değil “Takva”
309 İslam’da Ahlâk Felsefesi
310 Yalancı Ben
312 Kültürel ve Tarihsel Kopukluk
314 Tefrika
314 Parçalama
315 Sükûn ve Sükûnet
316 Zamana Yabancılaşma
317 Hedefsizlik: İnanç ve Amel Arasında Yabancılık
331 İkicilikler
323 Materyalizm ve İdealizm
323 Kuşkucu Dünyagörüşü (Scepticisme)
324 Saçmacı (Absurde) Dünyagörüşü
324 Ben Merkezci Dünyagörüşü (Egocentrisme)
EKLER
331 Birinci Dersin Soru ve Cevapları
338 İkinci Dersin Soru ve Cevapları
356 Üçüncü Dersin Soru ve Cevapları
